با تعریفی که از کاتالیست خودرو در مطالب قبلی شد متوجه شدیم؛ که این قسمت از اتومبیل چقدر می تواند مهم و تاثیرگذار، بخصوص در حوزه ی سلامت هوا و محیط زیست باشد. اما در ادامه تاریخچه ای مختصر در مورد ابداع این قطعه و عمر مفید آن و توضیحات تکمیلی نیز ارائه خواهیم کرد.
مطالعه ی این قسمت را به شما عزیزان در سایت اتوکلینیک رضایی ماهر و مجرب در زمینه ی رنگ و صافکاری و شاسی کشی اتومبیل و…. توصیه می کنیم.
کاتالیست خودرو در سال ۱۹۹۳ در اروپا تولید و مورد بهرهبرداری قرار گرفت. در سال ۱۹۷۵ در آمریکا هم قانونی تصویب شد که اکثر خودروسازان را مجبور به استفاده از این سیستم می کرد. اما در ایران استفاده از این مبدل ها از سال ۱۳۸۱ از طرف سازمان محیط زیست اجباری اعلام شد.
در ایران کاتالیست خودرو از سال ۱۳۸۱ به عنوان یکی از کاهش دهنده های آلودگی محیط زیست در تمامی خودروهای تازه تولید شده نصب شد و از سال ۱۳۹۱ همه خودروهایی که بخواهند معاینه فنی جهت رفت و آمد در خیابان ها را دریافت کنند، باید مجهز به این قطعه در اتومبیل خود باشند.
کاتالیست مناسب و با جنس مرغوب می تواند تا ۹۰ درصد از گازهای سمی خروجی از اگزوز را به گازهای بی خطر تبدیل کند. اما کم کم که به عمر کاتالیزور اضافه می شود این درصد کاهش می یابد و کارایی این قطعه کمتر خواهد شد. عمر مفید کاتالیست را بین ۵۰۰۰۰۰ تا ۶۰۰۰۰۰ هزار کیلومتر تخمین زده اند و یا عمر متوسط آن را در حدود ۴ سال برآورد کرده اند.
اما باید گفت که با انسداد منافذ اسفنجی یا پوشیده شدن سطح موثر کاتالیست عمر مفید آن به پایان میرسد؛ که در این صورت این قطعه دیگر قادر به کاهش آلاینده های خارج شده از اگزوز نخواهد بود.
عاملی که باعث انسداد منافذ و سطوح کاتالیست میشود، حرارت بالا، ضربه های فیزیکی، سمی شدن به وسیله مواد خروجی از موتور و…. می باشد؛ که باعث کاهش اثر این قطعه در دفع مواد سمی خواهد شد. حتی بد سوزی موتور، خرابی در انژکتور، وایرها، شمع ها و…. که میتواند سوخت نسوخته را وارد این قطعه کند؛ عمر آن را کاهش خواهد داد.
انسداد کاتالیست و کاهش کارآیی در آن، باعث احتراق ناقص در موتور خودرو شده و همچنین باعث افزایش غلظت آلایندهها و فرسایش قطعات موتور هم خواهد شد.
واکنشگر کاتالیست خودرو دارای یک حسگر اکسیژن است که تنظیم کننده ی نسبت هوا به سوخت، برای احتراق کامل در موتور می باشد. از آنجا که به سلامت محیط زیست در کشورهای اروپایی و پیشرفته بسیار اهمیت داده می شود، هزینه ی تعویض این قطعه برای کسانی که در این کشورها زندگی می کنند رایگان است و رانندگان میتوانند بدون اینکه هزینه ای را پرداخت کنند کاتالیست خودروی خود را در صورت نیاز تعویض نمایند.