مبدل کاتالیست خودرو چیست و چگونه کار می کند؟

کسانی که به سلامتی محیط زیست اهمیت می دهند و به دنبال هوای پاک هستند با قطعه‌ای به نام مبدل کاتالیست خودرو آشنا هستند. در برخی از کشورها استفاده از این قطعه و کاربرد آن در اتومبیل اجباری است. در این پست می خواهیم شما را با این قطعه از خودرو آشنا کنیم؛ که بسیار کارآمد و کاربردی است.

پس با ما همراه باشید.

مبدل کاتالیست خودرو چیست؟

کاتالیست یا همان کاتالیزور در مسیر خروج گازهای احتراق خودرو و در لوله ی اگزوز خودروها قرار می گیرد. همان‌طور که می‌دانید اگزوز از سه بخش اتصال به موتور، میانی و انتهایی تشکیل شده است؛ که چون کاتالیست نیاز به دمای ۸۰۰ درجه سانتیگراد دارد، معمولا در قسمت اول قرار می‌گیرد، چون مبدل کاتالیست وقتی گرم می شود بسیار کارآمدتر است.

وظیفه ی مبدل کاتالیست این است که مواد سمی را از طریق اکسیداسیون تبدیل به مواد غیر سمی کند. معمولاً سه ماده ی سمی از اگزوز خودرو خارج می شود که عبارتند از:

پلافین ها، الفین ها، ترکیبات آروماتیک، که هر سه به عنوان هیدروکربن‌های نسوخته شناخته می‌شوند. که در بین این عناصر سه آلاینده که از همه خطرناک‌تر است، عبارتند از هیدرو کربن ها، مونوکسیدکربن و اکسیدهای نیتروژن

در داخل اکثر مبدل ها چه قدیمی و چه مدرن از مهره های سرامیکی کوچکی استفاده شده است و اغلب آنها شامل یک لایه ی نازک از پلاتین، رودیوم و یا پلادیوم هستند. اما بسته به کارایی که دارند علاوه بر پلاتین و پلادیوم می توانند از مواد دیگری مانند، آهن، نیکل و یا حتی مس ساخته شوند.

گازهای خروجی از لوله ی اگزوز خودرو حاوی عناصر مضری است که خطرناک ترین آنها شامل ترکیبات اکسیدهای نیتروژن و مونوکسید کربن هستند. اما این عناصر وقتی وارد مبدل کاتالیست می‌شوند با یک واکنش شیمیایی با عناصری که در داخل آن قرار گرفته اند، آنها را به آب و اکسیژن و دی اکسید کربن تبدیل می کنند.

این قطعه از صفحات حفره دار سرامیکی و یا از فلزات ساخته شده اند. گازهایی که پس از احتراق سوخت در داخل سیلندر حاصل می‌شود، در داخل اگزوز قرار گرفته و از این طریق خارج می‌شوند.

گازها با وارد شدن به کاتالیست یا همان کاتالیزور در حالی که حاوی ذراتی هستند که از خام سوزی سوخت و احتراق سوخت های دارای ناخالصی حاصل شده اند، با عناصر موجود در آن واکنش شیمیایی داده و با فعل و انفعالات شیمیایی، عناصر گاز خروجی از اگزوز تجزیه شده و به مواد غیر سمی و کم خطر تبدیل می‌شوند.

با دقت در کارکرد مبدل کاتالیست باید گفت که کاتالیزور قادر است، تا ۹۰ درصد از عناصر و ذرات خطرناک و سمی از اگزوز را تجزیه کرده و به عناصر غیر سمی تبدیل کند. علاوه بر اینکه اکسید ازت را به گاز ازت تبدیل می کند، در اکثر اوقات دی اکسید کربن و آب هم از عناصر تجزیه شده پس از خروج گازهای ناشی از احتراق، از مبدل کاتالیستی هستند.

این مبدل ها انواع مختلفی دارند و واکنش شیمیایی در هر کدام بسته به نوع موتور و سوخت مصرفی در آنها متفاوت است. بعضی از انواع مبدل ها در کامیون ها، ژنراتورها، لوکوموتیو ها و هواپیماها نیز مورد استفاده قرار می گیرند.