شاید شما هم تا به حال ناک یا ضربه در موتور را وقتی که در یک سربالایی قرار گرفته اید، تجربه کرده باشید. در این موارد صدایی که در اتومبیل ایجاد می شود، باعث می شود که شما به این تشخیص برسید. این صدا صدایی شبیه به چق چق است، یا بعضی می گویند شبیه به صدای به هم خوردن قاشق و چنگال است.
ولی جالب اینجاست، به محض اینکه شما پای خود را از روی پدال بردارید و پدال گاز را رها کنید، این صدا دیگر به گوش نمیرسد. اما دوباره به محض اینکه پای خود را روی پدال گاز قرار دهید، دوباره با همان صدا مواجه خواهید شد. اگر همراه ما باشید می توانید با علل بروز ناک یا ضربه در موتور آشنا شوید.
معمولا ناک یا ضربه در موتور به وقتی اطلاق میشود، که در آن مخلوط هوا و سوخت موجود در سیلندر اتومبیل زودتر از موعد جرقه زنی در شمع، منفجر شود.
قبلا هم گفتیم در موتورهای احتراق داخلی، مخلوط سوخت و هوا وارد سیلندر شده و در محفظه ی احتراق، به واسطه ی شمعی که جرقه زده و مشتعل شده منفجر می شود.
این انفجارباعث پایین رفتن پیستون شده و نیرویی تولید می گردد که توسط موتور و دیگر قطعات به چرخ های اتومبیل منتقل میگردد.
ناک یا ضربه در موتور معمولا در زمانی رخ میدهد که موتور بسیار گرم شده و دما در محفظه ی احتراق آن قدر بالا می رود که مخلوط سوخت و هوا بر اثر همین حرارت و دما، زودتر از موقعی که شمع ها مشتعل شوند، جرقه زنی می کنند.
حتی در بعضی موارد دو احتراق با هم در داخل محفظه ایجاد میشود. یعنی هم جرقه زنی شمع و هم مشتعل شدن سوخت و هوا، و این دو با هم تداخل ایجاد میکنند. همین فشار زیادی که به موتور وارد میشود، باعث ایجاد صدایی میشود؛ که شما هم آن را می شنوید.
بعضی معتقدند که این وضعیت در موقع حرکت و در حالت اصطلاحاً (دنده مرده) اتفاق می افتد.
دنده مرده، به وضعیتی گفته میشود که راننده با انتخاب دنده ی اشتباه، (که معمولاً دنده ی بیش از حد سبک است)، قصد ایجاد سرعت و شتاب گیری در خودرو را دارد. دراین صورت و به خاطر انتخاب دنده ی اشتباه و نامناسب بودن دنده، پروسه ی احتراق طولانی شده و منجر به تعلل پیشرانه در دور گرفتن خودرو می شود.
ایجاد ناک یا ضربه در موتور، می تواند سبب آسیب دیدن پیستون ها شود. زیرا بوجود آمدن این حالت منجر به بالا رفتن بیش از حد دما در پیستون میشود و اگر این حالت مدت زیادی ادامه پیدا کند، می تواند به این قطعه آسیب جدی برساند و یا حتی سبب سوراخ شدن پیستون هم بشود.
اگر موتوری مدت زمان طولانی را در وضعیت ناک کار کند، نه تنها پیستون صدمه می بیند، بلکه قرار گرفتن خودرو در این وضعیت موجب آسیب دیدن قطعات داخلی اتومبیل هم خواهد شد.
در نهایت توصیه می کنیم زمانی که متوجه ایجاد ناک یا ضربه در موتور شدید، در اولین فرصت نسبت به رفع آن اقدام نمائید و تا زمان رفع اشکال سعی کنید فشار را از روی موتور کم کنید. برای این کار می توانید از وسایل برقی و خصوصا کولر کمتر استفاده کنید.
همچنین در دور موتور پایین، فشار کمتری به پدال گاز وارد نمائید و در سر بالایی نیز با دور موتور بالا حرکت کنید.
اما اینکه ناک در موتور چگونه ایجاد می شود موضوعی است که در مطلب بعدی به آن می پردازیم.